Zoetwaterboeren

Het project Zoetwaterboeren zet in op het ontwikkelen, onderzoeken en demonstreren van een duurzaam agrarisch watersysteem in de volle breedte: van aanbod, opslag, vraag en gift tot kwaliteit van water.

Contactpersoon

Jan Broos

Broos Water

directeur/senior adviseur

Het project Zoetwaterboeren geeft agrariërs oplossingen en handvatten om als watermanager zijn bedrijf te runnen en flexibel in te spelen op (sterk) wisselende omstandigheden. Hiertoe worden tools ontwikkeld en toepasbaar gemaakt op niveau van het individuele bedrijf. Agrarische ondernemers krijgen informatie en demonstraties aangereikt over de volgende onderwerpen:

Hoe om te gaan met overschotten aan water tijdens piekbuien die in toenemende mate optreden.
Hoe om te gaan met tekorten aan water in droge perioden en de daarbij optredende verdroging en verzilting.
Hoe te zorgen voor de borging van de kwaliteit van het oppervlaktewater en het voldoen aan de eisen die maatschappij en wet hierbij stellen. Zoals het streven naar bijna 0-emissie in het uitvoeringsplan gewasbescherming.
Hoe vorm te geven aan de uitdaging om water zo te kunnen managen dat de kwaliteit en kwantiteit van de oogst geborgd blijft, op een economisch rendabele wijze.

Voor dit project is het akkerbouwbedrijf van Klaas Schenk (Hoeve Lotmeer) in Anna Paulowna deels ingericht als onderzoeks- en expertisecentrum (Proeftuin agrarisch waterbeheer). Samen met specialisten in het project werkt Klaas aan de ontwikkeling van een robuust en klimaatbestendig landbouwsysteem. Zo past hij druppelirrigatie toe in de pootgoedteelt en heeft hij ca duizend kubieke meter wateropslag beschikbaar.

Werkpakketten

Voor het project zijn vier werkpakketten samengesteld, elk gericht op een specifiek aspect.

Werkpakket 1 en 2 Zoeterwaterbeschikbaarheid door vasthouden regenwater en opslag water in zoetwaterbellen. Tevens watermanagement door sensorgestuurde (druppel)irrigatie, bodemkwaliteit en sponswerking.
Werkpakket 3 Testen en demonstreren van systemen die uitspoeling nutriënten tegengaan, bijvoorbeeld de ‘nutriënt catcher’.
Werkpakket 4 Praktijkinformatie en -demonstraties voor het overwinnen van weerstand en motiveren agrarische ondernemers bij veranderingen in watermanagement.

Een meer uitgebreide beschrijving van projectopzet en werkpakketten staan in een flyer, die je hier kunt downloaden.

Gefinancierd door:

Partners

Fase 2: aanleg voorzieningen

In het kader van het onderzoek is hard gewerkt aan de aanleg van uiteenlopende voorzieningen op het akkerbouwbedrijf van Klaas Schenk. Hiermee is de basis gelegd voor uitvoering van het onderzoeksplan 2023. Zo is de samengestelde drainage op het land uitgebreid en er zijn grondwatersensoren geplaatst om met irrigatie optimale teeltomstandigheden te creëren en voldoende zoetwater vast te houden.

Op een deel van de percelen zijn peilregelbuizen aangelegd die zijn voorzien van zonnepanelen en gekoppeld aan de hoofddrain en pompputten. Dit alles is aangesloten op de voorzieningen die eerder zijn aangelegd, waardoor akkerbouwer Klaas Schenk flexibel kan inspelen op (sterk) wisselende weersomstandigheden.

Nieuwe onderzoekfase

Projectpartners Pipelife en Jimmink Kolhorn hebben veel werk verricht met het maken van peilvlakken en installeren van grondwatersensoren. Deltares gaat hiermee testen uitvoeren, gericht op het tegengaan van verzilting, het langer vasthouden van water (gebaseerd op de weersvoorspelling) en de mogelijkheid om snel te ontwateren bij hevige neerslag. In het voorjaar van 2023 werden acht hectare aardappels en acht hectare uien gezaaid. Hierna richt Vertify onderzoeksvlakken in voor agronomische onderzoek.