Stakeholdermiddag praat bestuurders bij over duurzame inzet van bollensector

De Nederlandse bloembollensector heeft een ijzersterke positie op de wereldmarkt. Samen met andere agrarische sectoren is de bloembollenteelt een belangrijke pijler van de economie. Tegelijkertijd staat de sector onder druk vanwege haar milieu impact. Hoewel het gebruik en de emissie van gewasbeschermingsmiddelen en mineralen in de sector sterk is verminderd, leeft er in de media en onder bestuurders zorg over het middelengebruik.

Om het gesprek hierover goed te kunnen voeren, is het belangrijk alle betrokken partijen zoveel mogelijk mee te nemen in waar de bollensector aan werkt. Een eerste aanzet in de regio daartoe werd op vrijdag 21 juni gegeven met een kennissessie voor stakeholders (overheden, bestuurders en agrarische ondernemers). De informatieve bijeenkomst was georganiseerd vanuit de projecten De Groene Tulp 0.0 en Fieldlab Bol en in nauwe samenwerking met partners Vertify (tevens gastheer), KAVB, Rabobank en Greenport Noord-Holland Noord.

Integrale aanpak

Namens de KAVB sprak Hester Maij een welkomstwoord uit. In de pas twee maanden dat zij voorzitter is van de KAVB, is ze onder indruk geraakt van de innovatie en het gedreven ondernemerschap in de bollensector. Het imago van de sector staat er ook best goed voor, zo blijkt uit een recent imago-onderzoek. Wel kwamen hier een aantal uitdagingen uit naar voren die extra aandacht verdienen, zoals biodiversiteit, water en omgeving; thema’s die ook deze middag aan de orde kwamen.

In een gesprek met Jeroen Noot (Greenport NHN) gaf Michel Jansen toelichting op Groene Tulp 0.0. In dit project draait het om data en robotisering, regeneratief telen, het DNA van de grond dat in kaart wordt gebracht en effect van behandelingen daarop. Groene Tulp 0.0 staat voor 0 impact op mensen en omgeving.

Ook Fieldlab Bol werd toegelicht. Dit project ging van start met 14 ondernemers die met elkaar de ambitie delen om te verduurzamen. Die kwekers leren van elkaar leren en daarbij speelt de omgevingsdiscussie een grote rol. Fieldlab Bol draait om de integrale gewasaanpak (zie visualisatie naast dit artikel). Dit houdt in dat de focus niet ligt op het bestrijden van ziekten en plagen, maar dat kwekers meer inzettenop factoren als bodem, water en biodiversiteit.

Na deze plenaire presentaties volgden konden de bezoekers kiezen uit drie kennissessie, verdeeld over de thema’s water, omgeving en biodiversiteit.

Kennissessie Water

Annette Beems (HHNK) praatte de gasten bij over de Kaderrichtlijn Water (KRW). Doelstelling is het realiseren en behouden van chemisch schoon en ecologisch gezond oppervlaktewater en grondwater. De EU-lidstaten moeten deze ‘goede toestand’ uiterlijk in 2027 realiseren. Voor het halen van de criteria zijn diverse partijen verantwoordelijk (Provincie, waterschappen, agrarische ondernemers en overheden), elk vanuit zijn eigen rol.

Een van de oorzaken van onvoldoende kwaliteit van water, is het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Gewasbeschermingsmiddelen krijgen veel aandacht, maar zorgen slechts voor een relatief klein deel (2,5%) voor overschrijdingen. Metingen wijzen bovendien op een dalende trend: minder overschrijdingen en ook steeds minder hoog. Toch blijft de boodschap dat het beter moet.

Kennissessie Biodiversiteit

Ellen Mull van de Agrarische Natuurvereniging Hollands Noorden (ANV) was een van de inleiders van de kennissessie over Biodiversiteit. De ANV helpt boeren het landschap en het erf groener te maken, stimuleert kringlooplandbouw en adviseert in brede zin. De kruidenrijke akkerranden gaan drift tegen, zijn een goede plek voor insecten en boerenlandvogels en leveren ook natuurlijke plaagbestrijders. De komende jaren wordt er vanuit het nieuwe coalitieakkoord landelijk 500 miljoen extra per jaar vrij gemaakt voor agrarisch natuurbeheer. Dit is een mooie kans om samen met de bollentelers te werken aan een gezondere bodem en meer biodiversiteit.

Fieldlab Bol is letterlijk een project met focus op de bodem. Verduurzamen staat centraal in dit project, dus het gaat ook sterk over biodiversiteit, vertelde projectleider Rob Brekelmans. Hij gaf aan dat de deelnemers gebruik maken van levendmakers, zoals schimmels en bacteriën. Naast veel enthousiasme leverde zijn presentatie ook een aantal vragen op over specifieke aspecten. In een vervolg komen we hier op terug. Interessant om te weten: vanuit het Rijk en de Provincie Noord-Holland zijn er twee subsidieregelingen waar telers gebruik van kunnen maken:

Kennissessie Omgeving

Bollenteler Niels Kreuk praatte de aanwezigen bij over het proces van schaalvergroting dat de afgelopen decennia heeft plaatsgevonden in de sector. Familiebedrijven lopen aan tegen grenzen, omdat voor innovatie nu eenmaal een bepaalde schaalgrootte nodig is. Kreuk deed een beroep op lokale bestuurders om juist die familiebedrijven positief tegemoet te treden: “Als er een vraag komt voor uitbreiding, probeer dan die te faciliteren.”

Bernd Feenstra, sectormanager Rabobank, liet weten dat duurzaamheid een steeds grotere rol speelt bij financiering. Zo gaat het bijvoorbeeld om het percentage duurzame energie, de afvalreductie, of bedrijven een keurmerk hebben, het bodembeheer, de waterkwaliteit, omgang met werknemers en omgang met de omgeving. De bank beloont inspanningen op dat gebied, maar kwekers moeten dit ook uitrdagen door middel van communicatie: vertel waar je als sector precies mee bezig bent. En wees helder over waarom je bepaalde middelen gebruikt. Vertel dat je minder spuit tegen onkruid omdat er alternatieven zijn, maar vraag tijd als het gaat om schimmelbestrijding.

Beleidsmedewerker duurzame bollenteelt Colja Corts van de KAVB gaf tot slot uitleg over regiocertificering, waarmee is gestart in de Duin- en Bollenstreek. Met die certificering worden duurzaamheidsprestaties duidelijk en zichtbaar gemaakt, met als doel te voldoen aan de eisen van het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (schoon water, schone bodem). LTO Noord, Naturalis, natuurverenigingen, handelskoepel Anthos, waterschappen en provincies zijn daarbij betrokken. De aanpak is een model voor andere regio’s.

Technische innovaties

Het enthousiasme en de reacties van de aanwezigen nodigen uit voor een herhaling van deze stakeholdersmiddag. Het doel van de middag is antwoorden te geven op vragen die er leven onder bestuurders en beleidsmakers. Namens de organisatie deed Jeroen Noot een oproep om vooral in de lucht met ideeën voor andere sessies. De middag sloot af met een rondleiding langs een aantal technische innovaties, zoals de LaserWeeder van Roboltics, de H2L tulpenselectierobot en de veldspuit van teler Stef Ruiter (J.C.J. Ruiter-Wever) waarmee hij plaatsspecifiek kan spuiten.

>Download hier een samenvatting van de presentaties van deze middag.