Het project Zoetwaterboeren geeft agrariërs oplossingen en handvatten om als watermanager zijn bedrijf te runnen en flexibel in te spelen op (sterk) wisselende omstandigheden. Hiertoe worden tools ontwikkeld en toepasbaar gemaakt op niveau van het individuele bedrijf. Agrarische ondernemers krijgen informatie en demonstraties aangereikt over de volgende onderwerpen:
Voor dit project is het akkerbouwbedrijf van Klaas Schenk (Hoeve Lotmeer) in Anna Paulowna deels ingericht als onderzoeks- en expertisecentrum (Proeftuin agrarisch waterbeheer). Samen met specialisten in het project werkt Klaas aan de ontwikkeling van een robuust en klimaatbestendig landbouwsysteem. Zo past hij druppelirrigatie toe in de pootgoedteelt en heeft hij ca duizend kubieke meter wateropslag beschikbaar.
Voor het project zijn vier werkpakketten samengesteld, elk gericht op een specifiek aspect.
Een meer uitgebreide beschrijving van projectopzet en werkpakketten staan in een flyer, die je hier kunt downloaden.
In het kader van het onderzoek is hard gewerkt aan de aanleg van uiteenlopende voorzieningen op het akkerbouwbedrijf van Klaas Schenk. Hiermee is de basis gelegd voor uitvoering van het onderzoeksplan 2023. Zo is de samengestelde drainage op het land uitgebreid en er zijn grondwatersensoren geplaatst om met irrigatie optimale teeltomstandigheden te creëren en voldoende zoetwater vast te houden.
Op een deel van de percelen zijn peilregelbuizen aangelegd die zijn voorzien van zonnepanelen en gekoppeld aan de hoofddrain en pompputten. Dit alles is aangesloten op de voorzieningen die eerder zijn aangelegd, waardoor akkerbouwer Klaas Schenk flexibel kan inspelen op (sterk) wisselende weersomstandigheden.
Projectpartners Pipelife en Jimmink Kolhorn hebben veel werk verricht met het maken van peilvlakken en installeren van grondwatersensoren. Deltares gaat hiermee testen uitvoeren, gericht op het tegengaan van verzilting, het langer vasthouden van water (gebaseerd op de weersvoorspelling) en de mogelijkheid om snel te ontwateren bij hevige neerslag. In het voorjaar van 2023 werden acht hectare aardappels en acht hectare uien gezaaid. Hierna richt Vertify onderzoeksvlakken in voor agronomische onderzoek.
Afgelopen jaren zijn we binnen Zoetwaterboeren druk bezig geweest met het ontwerp van het water verzamel- en infiltratiesysteem. Naast alle technische uitdagingen bleek het krijgen van een vergunning een grote hobbel. Uiteindelijk bleek deze een doorlooptijd te hebben van 1,5 jaar. Half februari 2025 is een begin gemaakt met de installatie van de put voor het infiltreren en onttrekken van water. Firma Van Velzen heeft hiervoor tot 39 meter onder het maaiveld een boring gezet, waarna Deltares een boorgatmeting heeft uitgevoerd. Op basis hiervan is de meest geschikte laag voor infiltratie en onttrekking bepaald. Dit bleek een zandlaag tussen 19 en 25 meter te zijn.
Tot 37 meter onder maaiveld werd een monitoringsput geplaatst, waarin later ook weer boorgatmetingen kunnen worden uitgevoerd. In de zandlaag rond de 20 meter diepte zijn bronfilters geplaatst. Nadat het boorgat helemaal opgevuld was is de put leeggepompt. Deze is nu klaar voor de laatste aansluitingen op alle bovengrondse verzamel- en filtersystemen!
